داشتن فرا شناخت در مطالعه

با عرض سلام و آروزی موفقیت برای تمام دوستان. شاید خیلی از شما باهوش و مستعد باشید اما به نتایج مطلوب و دلخواه خود در امتحانات نائل نشوید. یکی از علت آنرا می توان عدم داشتن فراشناخت در یادگیری دانست.مطالعه ی دقیق و عمیق، یادگیری عمیق را بدنبال خواهد داشت که به عوامل زیادی که در ذیل با آنها اشاره میشود بستگی دارد. برای خواندن و یادگیری به روش علمی روش های مختلف و متعددی مطرح شده، اما با این وجود سعی کردم به موارد مهم در مطالعه، که رعایت آنها تا حد زیادی در یادگیری مؤثر هستند اشاره کنم:

شناخت: به فرآیندی اشاره دارد که افراد به کمک آنها یاد می گیرند، فکر می کنند، و به یاد می آورند(سیفرت،1991). شناخت همان یادگیری و دانستن است.

فراشناخت: به دانش ما درباره فرآیندهای شناختی خودمان و چگونگی استفاده بهینه از آنها برای رسیدن به هدفهای یادگیری گفته می شود(بایلرو اسنومن1993).به سخن دیگر دانش یا آگاهی فرد از نظام شناختی خود او یا دانستن درباره دانستن است. فراشناخت به شناختِ شناخت یا آگاهی یادگیرنده از چگونگی یادگیری(روش یادگیری) خود اشاره دارد.

مهارت های یادگیری و مطالعه:

1.     پیش مطالعه: هدف از انجام مرحله پیش مطالعه(preview) آشنا شدن با کتابی است که می خواهید مطالعه کنید. اگر کتاب مورد مطالعه جدید است بهتر که مقدمه و پیشگفتارهای آنرا هم مطالعه کنید تا به اهداف تألیف و تدوین آن آشنا شوید و یک ساخت ذهنی را در خود ایجاد کنید. هدف از مطالعه میتواند کسب یک سری اطلاعات عمومی، آماده شدن برای امتحان پایان ترم، آمادگی کنکور و اهداف مشابه باشد. که برای هر یک از این موارد جهت رسیدن به اهداف، سرعت های  مطاله ی متفاوت و تاکید بر روی قسمت های مختلف موضوع را مطلبد. سعی کنید که تمام بخش های فصول-از جمله اهداف رفتاری، مقدمه ها و نتیجه گیری ها، اشکال، جداول، نمودارها- را دقیق بخوانید، همچنین صورت پرسشنامه ها و تمرین ها (تستها) را مطالعه کنید (هدف جواب دادن نیست بلکه آشنایی کتاب و نحوه مطالعه است. دوستان باید توجه داشته باشند که وقت گیر بودن، مشکل بودن و درست نفهمیدن کتاب برای اولین بار امری طبیعی است و نباید انگیزه خود را از دست دهند و دست از تلاش بردارند).

2.     سوال گذاری: پس از انجام مرحله اول و آشنایی نسبی با موضوع مورد مطالعه، در مرحله دوم  باید به طرح سوال بپردازیم. که قطعاً شما را کنجکاو کرده تا اطلاعات بیشتر و دقیق تری کسب کنید. یکی از راههای انجام این کار تبدیل عناوین به سوال است. و در این مرحله دوستان باید سعی کنند به تمام سوالات حتی در حد یک جمله پاسخ دهند هرچند ممکن است شما هنوز مطلب را نخوانده اید و تنها می دانید موضوع چیست و در چه مورد است.چنین سوالاتی با هدف تحریک حس کنجکاوی باعث می شود در مرحله ی بعدی بدنبال پاسخ به سوالات خود  (تست های کنکور) باشید و از این طریق مطالعه شما دارای جهت و تمرکز حواسی شما را افزایش می دهد. در مورد سوالات کنکور یا سایر سوالات مفهومی باید گفت که اگر چه ممکن است مستقیماً جواب آنها در کتاب نباشد. این مهم نیست. مهم آنست که شما باید بدنبال پاسخ باشید که زمانی به آن دست می یابید که اشراف کامل به موضوع داشته باشید.

3.     خواندن و یادداشت: در حین خواندن نکات ریز و بسیار مهمی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. «1» سرعت مطالعه خود را متناسب با هدف خود از مطالعه و نوع متن انتخاب کنید. سعی کنید با حداکثر سرعتی که می توانید مطلب را درک کنید بخوانید نه با حداقل. در اینجا لازم است که به تمام اشکال، جداول، نمودارها، فرمولها و غیره توجه کنید اما حفظ آن را به مراحل بعدی واگذار کنید. «2» در حین مطالعه هرجا که نکته ی مهمی را فهمیدید، بلافاصله آن را یادداشت کنید. از یادداشت کردن موارد کم اهمیت بپرهیزید و یادداشت کردن را به تعویق نیاندازید و بلافاصله یادداشت کنید حتی نوشتن استنباط خود از مطلب بسیار کمک کننده است. دوستان برای اینکه کتاب یا دفتر یادداشت خود را پر از نوشته نکنند بهتر است از کلمات کلیدی برای خلاصه تر نوشتن استفاده کنند. «3» دوستان سعی نکنند که با تندخوانی و نفهمیدن مطالب فصل را به اتمام برسانند. در صورت متوجه نشدن مطالب دوباره آنرا بخوانند چون ممکن است به دلیل پیوند و ارتباط معنایی فصول در درک سایر فصول دچار مشکل شوند. فصولی که مشکل هستند را علامت بزنید تا در مراحل بعدی با دقت و تمرکز بیشتری مطالعه کنید.

4.     تفکر و بازخورد به خود: سعی کنید با تفکر درباره مطالبی که می خوانید آنها را بفهمید و به آنها معنی بدهید. برای این منظور کارهای که اشاره میشود را انجام دهید:«1» آنچه را که می خوانید به مطالبی که از قبل یاد گرفته اید ربط دهید(بسط دهید). «2» نکات فرعی را به مطالب پیوند دهید. «3» بکوشید تا تناقضات موجود را حل کنید. «4» با استفاده از اطلاعاتی که می خوانید مسائل طرح شده را جواب دهید. اگر خود را برای آزمونهای تشریحی و یا شفاهی آماده می کنید ملزم به بیان تمام موارد و جزئیات مهم هستید ولی برای سایر آزمونها می توانید به کتاب مراجعه کنید. چون در آزمونهای مانند تستی داوطلب باید باز شناسی کند.

5.     فرآهم آوردن شرایط امتحان: در این مرحله، از خود امتحان به عمل آورید. سوالات خود و آخر فصول (یا تستهای کنکور) را پاسخ دهید. تصور کنید که اگر جای طراح سوال بودید، چگونه سوال طرح می کردید. سوالات سالهای قبل معلم (تست های سالهای گذشته) را پیدا کنید و پاسخ دهید.

6.     مطالعه مستمر: برای ماندگاری مطالب و انتقال آنها از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت نیاز به دوباره خوانی یا مطالعه مستمر است. مطالعه مستمر یعنی برای موفقیت تحصیلی باید بطور مداوم مطالعه کرد و درس خواند.

همانطور که اشاره شده نقطه آغاز مطالعه می تواند توأم با بی حوصله گی و خستگی باشد. برای رفع این مشکل اول باید دانست که این مسئله امری طبیعی است. و وقتی که شما یک هدف (قبولی در پایان ترم با نمره عالی، وارد دانشگاه شدن) برای خود تعیین می کنید باید موارد زیادی را مد نظر قرار دهید تا بر اساس آن زمان خود را مدیریت و یک برنامه منطقی برای خود تدوین کنید. به منظور آن امروز را به فردا نیاندازید و حتماً با برنامه مطالعه کنید و مدیریت زمان داشته باشید. و خود را با برنامه وفق دهید. شاید برای خیلی از شما دوستان پیش آمده باشد که برنامه خود را بارها تغییر داده اید که این احتمالاً بازگو کننده ی عدم تعهد شما به برنامه یا فشرده یا خیلی آزاد بودن برنامه و .. باشد. سعی کنید که خواندن شما فعال و صحیح باشد. یعنی تنها مرور کردن کافی نیست، بلکه این مرور باید فعال، صحیح و طبق اصول خاصی باشد. بنابراین، برای یادگیری بهتر دروس، باید مروری فعال و صحیح داشته باشید.

در پایان آرزوی موفقیت برای تمام دوستان دارم.